Ngày hội chợ nông nghiệp vừa rồi ở công viên Lê văn Tám, mình được giới thiệu bột bần dùng để nấu canh chua, và pha nước mát. Về nhà lò mò đi tìm hiểu về cây bần chia sẻ cùng các bạn.
Bần, Bần chua, Bần sẻ -
Sonneratia caseolaris (L.) Engl. (S.acida L.f), thuộc họ Bần -
Sonneratiaceae.
Mô tả:
Cây gỗ nhỏ, nhẵn, có các nhánh
có đốt, với 4 góc tù. Lá hình trái xoan ngược hay trái xoan thuôn, thon hẹp
thành cuống ở góc, cụt hay tròn ở chóp, dai, dài 5-10cm, rộng 35-45mm. Hoa đơn
độc ở ngọn, rộng 5cm, có cuống hoa ngắn và bậm. Quả mọng hơi nạc, đường kính 3cm
hay hơn, cao 18-20mm. Hạt dạng cái đinh, dài 6-7mm.
Bộ phận dùng:
Lá, quả - Folium et Fructus
Sonneratiae.
Nơi sống và thu hái:
Cây của rừng ngập mặn,
gặp dọc bờ biển nước ta. từ sông Bạch Ðằng, qua Nha Trang đến thành phố Hồ Chí
Minh, Cần Thơ... Loài cây ưa sáng nơi có nước mặn ít nhất là một phần trong năm.
Cây có những rễ thở (phế căn). Nở hoa vào tháng 3-4, sau mùa khô, trước mùa mưa;
nở về đêm,
nhờ dơi thụ phấn. Bần là cây
chắn sóng, bảo vệ đất ở vùng ven biển.
Thành phần hoá học:
Vỏ thân và gỗ chứa
archin(emodin), archinin (chrysophanic acid) và archicin. Trong quả có chất màu,
archin và archicin.
Tính vị, tác dụng:
Quả có vị chua của
phó mát, tính mát; có tác dụng tiêu viêm, giảm đau. Lá có vị chát, có tác dụng
cầm máu.
Công dụng, chỉ định và phối hợp:
Người ta lấy
quả chua ăn sống hay nấu canh cá. Cũng được sử dụng làm thuốc đắp vào chỗ viêm
tấy vì bong gân. Ở Ấn Độ, người ta dùng dịch quả lên men làm thuốc ngăn chặn của
chứng xuất huyết. Ta dùng lá giã ra, thêm tí muối, làm thuốc đắp tốt các vết
thương đụng giập và vết thương nhẹ. Ở Malaixia, người ta giã lá lẫn với cơm làm
thuốc đắp chữa bí tiểu tiện. Cây Bần còn có những công dụng khác như rễ thở dùng
làm nút chai; cành làm cần câu và làm củi đun.
Ghi chú:
Cây Bần trứng hay Bần ổi -
Sonneratia ovata Bak., có vỏ tróc thành mảnh mỏng như vỏ ổi, lá hình bầu dục,
mọc phổ biến ở các vùng rừng ngập mặn, cũng có quả vị chua thơm, thường được
nhân dân dùng nấu canh chua.
Theo Yhọc cổ truyền
|
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét