Thoái hóa khớp (THK) là một bệnh khớp thường gặp ở người cao tuổi (khoảng 80% cụ trên 70 tuổi). Người bệnh thường có các triệu chứng đau khớp, hạn chế vận động hay sưng khớp, biến dạng khớp. Những người có dị dạng khớp, thừa cân béo phì, chấn thương khớp, khi trẻ lao động nặng thì đến tuổi trung niên hoặc về già cũng dễ mắc bệnh. Vậy làm thế nào để có được chế độ ăn uống phù hợp để dự phòng và giảm nhẹ căn bệnh THK?
Thực phẩm từ động vật
Người
THK có thể ăn thịt lợn, thịt gia cầm (gà, vịt), tôm, cua, đặc biệt là
nên ăn cá nước lạnh như cá hồi, cá ngừ vì chúng chứa nhiều acid béo
omega-3. Nhiều người quan niệm "ăn gì bổ nấy", do vậy, để phòng ngừa
thoái hóa khớp, họ thường ăn những món ăn nấu từ xương ống
hoặc sườn. Về mặt khoa học, nước hầm từ xương ống hay sụn sườn bò và bê
có chứa nhiều glucosamin và chondroitin là những hợp chất tự nhiên
trong sụn, có tác dụng giúp sụn chắc khỏe. Ngoài ra, các món ăn nấu từ
xương ống hoặc sườn còn có thể bổ sung nguồn canxi quí báu cho cơ thể.
Việc ăn các món ăn từ tôm, cá hầm cả xương cũng giúp bổ sung canxi.
Những người cao tuổi nếu có điều kiện thì nên sử dụng những "dược liệu"
tự nhiên này.
Thực phẩm từ thực vật
Người
THK nên ăn đầy đủ các loại ngũ cốc. Ngoài ra, đậu nành, rau xanh, hạt
mầm có đặc tính chống bệnh tật, tăng cường hệ miễn dịch, kháng ôxy hóa.
Tăng cường ăn đu đủ, dứa, chanh, bưởi vì các loại trái này là nguồn cung
ứng men kháng viêm và sinh tố C, hai hoạt chất có tác
dụng kháng viêm. Đặc biệt hiện nay, người ta đã phát hiện được tác dụng
chữa THK của quả bơ kết hợp với đậu nành.
Nghiên
cứu cho thấy các chất trong trái bơ hay đậu nành có thể kích thích tế
bào sụn sinh trưởng collagen, một thành phần protein chủ yếu của gân,
sụn và xương. Trong một nghiên cứu, những người bị THK gối hay khớp háng
được cho uống trái bơ hay đậu nành trong vòng 6 tháng thấy giảm các
triệu chứng của THK và không phát hiện thấy tác dụng phụ gì cả. Một số
gia vị như ớt, hạt tiêu, gừng, lá lốt đều có tác dụng chống viêm, giảm
đau đối với bệnh THK. Thậm chí, người ta còn phân tách được từ ớt hoạt
chất capsain có thể bôi chữa sưng
đau khớp thoái hóa.
Có
nhiều loại nấm rất có ích cho sức khỏe người cao tuổi. Các món ăn chế
từ nấm như canh nấm đông cô, lẩu nấm, nấm hương xào thập cẩm rất được ưa
chuộng. Không chỉ là món ăn ngon, các loại nấm còn có tác dụng tăng
cường sức đề kháng cơ thể, chống lão hóa, làm giảm nguy cơ mắc các bệnh
như ung thư, tim mạch... là các bệnh thường hay kèm theo người cao tuổi.
Mộc nhĩ có tác dụng hạ huyết áp, phòng ngừa bệnh xơ vữa động mạch. Nó
còn chứa một loại polysaccharid có khả năng tăng cường miễn dịch trong
cơ thể để chống chất phóng xạ và ức chế khối u. Nấm hương được mệnh danh
là "vua của các loại nấm" còn có tác dụng chống viêm,
chữa cơ thể suy nhược, chứng chân tay tê bại.
Y
học hiện đại coi nấm hương như một nguồn bổ sung đáng kể lượng vitamin D
2 để phòng và chống bệnh còi xương, trị chứng thiếu máu. Đó là do chất
ergosterol có trong nấm hương, dưới tác dụng của tia cực tím trong ánh
nắng mặt trời sẽ chuyển thành vitamin này. Nấm hương, mộc nhĩ kết hợp
với súp lơ xanh, cà rốt, ớt đỏ để tạo thành món nấm hương xào thập cẩm,
không chỉ ngon mà còn có khả năng phòng bệnh THK. Cà rốt và ớt rất giàu
vitamin A và E, hai nhân tố cần thiết để bảo vệ bao khớp và đầu xương.
Súp lơ xanh là thực phẩm giàu vitamin K và C, giúp cho xương khớp chắc
khỏe.
Có
quan điểm cho rằng khi chế biến cà chua phải bỏ
hạt vì ăn phải thì dễ bị viêm xương khớp. Trên thực tế không đúng như
vậy. Ăn cà chua rất có lợi vì có thể làm bớt đau khớp. Hạt cà chua không
những không có hại mà còn có thể thay thế aspirin, có tác dụng giảm
đau, chống viêm khớp. Tuy nhiên, quả thật có một số thực phẩm không có
lợi cho những người cao tuổi như các chất béo (dầu, mỡ các loại), chất
ngọt như kẹo, bánh, đồ uống ngọt.
Về
đồ uống, các nghiên cứu của các nhà khoa học Thụy Điển đã chứng tỏ uống
rượu vang có điều độ có thể làm giảm một nửa nguy cơ phát triển bệnh
viêm khớp mạn tính.
PGS.TS.BS. NGUYỄN VĨNH NGỌC
|
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét