Bệnh Bạch Hầu - và thực phẩm thích hợp

 Mọi lứa tuổi đều có thể mắc bệnh bạch hầu

Bệnh bạch hầu có thể phòng ngừa được bằng vắc xin và mọi lứa tuổi đều có thể bị mắc bệnh. Bệnh thường gặp nhất ở trẻ em dưới 15 tuổi và những người chưa có miễn dịch với bệnh do chưa được tiêm vắc xin phòng bệnh hoặc tiêm chưa đầy đủ.

Ca bệnh bạch hầu gần nhất ghi nhận tại TP.HCM vào năm 2020 là một người từ tỉnh thành khác đến học tập và sinh sống tại thành phố.

Bệnh bạch hầu là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính có giả mạc ở tuyến hạnh nhân, hầu họng, thanh quản, mũi. Bệnh có thể xuất hiện ở da, các màng niêm mạc khác như kết mạc mắt hoặc bộ phận sinh dục. 

Đây là một bệnh vừa nhiễm trùng vừa nhiễm độc và các tổn thương nghiêm trọng của bệnh chủ yếu là do ngoại độc tố của vi khuẩn bạch hầu gây ra.

Bệnh nhân mắc bạch hầu thường xuất hiện triệu chứng ban đầu điển hình như sốt, đau họng, khó chịu, mệt, ăn kém, da hơi xanh, sổ mũi một bên hoặc hai bên có thể lẫn máu. 

Sau khoảng 2 - 3 ngày, xuất hiện giả mạc ở amidan hoặc thành sau họng hoặc mũi với đặc điểm màu trắng ngà hoặc xám, bóng, dai, dính chặt, nếu bóc ra sẽ bị chảy máu.

Bệnh bạch hầu rất dễ lây lan, bệnh lây truyền từ người sang người qua đường hô hấp do tiếp xúc trực tiếp với người bệnh hoặc người lành mang trùng và hít phải các chất tiết đường hô hấp của người bệnh bắn ra khi ho, hắt hơi. 

Bệnh cũng có thể lây qua tiếp xúc với đồ vật bị ô nhiễm với các chất tiết của người bị nhiễm vi khuẩn bạch hầu.

Người bị bệnh bạch hầu nên kiêng những món gì?

Người mắc bệnh bạch hầu nên ưu tiên ăn đồ lỏng, mềm, xay nhuyễn, ăn những thực phẩm đảm bảo vệ sinh. Tránh thực phẩm không có nguồn gốc rõ ràng, thực phẩm chưa qua chế biến...

Người bị bệnh bạch hầu nên ưu tiên ăn đồ lỏng, mềm, xay nhuyễn - Ảnh minh họa

Bệnh bạch hầu là do vi khuẩn Corynebacteria diphtheria gây ra. Đây là một căn bệnh nguy hiểm có thể gây tử vong, đặc biệt ở trẻ em nếu không được điều trị.

Theo các bác sĩ Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí, khi mắc bệnh bạch hầu, người bệnh thường mệt mỏi, khản tiếng, đau họng dẫn đến chán ăn. Ở một số người, đặc biệt là trẻ em thường khó ăn uống dễ dẫn đến suy nhược, tắc nghẽn đường hô hấp có thể dẫn đến suy hô hấp, thậm chí là tử vong.

Ngoài điều trị tiêu diệt mầm bệnh, ngăn ngừa biến chứng, chống tái phát thì chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân bạch hầu cũng rất quan trọng.

Người bị bệnh bạch hầu cần đảm bảo cung cấp đủ năng lượng, các chất sinh năng lượng, vitamin và chất khoáng tùy theo lứa tuổi. Tiếp tục cho trẻ bú mẹ nếu vẫn trong độ tuổi, không cai sữa lúc này.

Người trưởng thành nên duy trì BMI (chỉ số khối) của cơ thể ở mức bình thường từ 18,5 - 24,9kg/m².

Những thực phẩm nên tăng cường

- Nhóm cung cấp chất bột đường: Gạo, bún, phở, bánh mì, ngô, khoai và các sản phẩm chế biến từ bột đường...

- Nhóm cung cấp chất đạm: Thịt, cá, các loại thủy hải sản, trứng, sữa, các loại đậu hạt và sản phẩm chế biến. Nên chế biến dưới dạng mềm, nhừ.

- Nhóm cung cấp vitamin, chất khoáng, chất xơ: Rau lá, rau củ quả, nên chọn rau, củ, quả tươi, theo mùa. Lựa chọn các loại rau lá ít xơ, sợi mềm, dễ nuốt.

- Nhóm cung cấp chất béo: Dầu, mỡ, các loại hạt có dầu (lạc, vừng…). Nên ăn dầu thực vật, dầu cá, hạn chế mỡ động vật.

- Sữa và các sản phẩm từ sữa được tiệt trùng: Nên sử dụng sữa, sữa chua ít đường và ít béo. Người bệnh có bệnh lý nền kèm theo nên sử dụng sữa chuyên biệt theo hướng dẫn của bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng.

- Uống đủ nước: Không uống quá nhiều nước một lần, mà nên uống từng ngụm nhỏ, nhiều lần trong ngày để giữ cổ họng luôn ẩm. Nên sử dụng nước ấm, hạn chế nước lạnh, nước đá.

- Muối: Không nên ăn mặn. Lượng muối một ngày nên duy trì ở mức 5g/ngày (1g muối tương đương 1 gạt thìa ăn sữa chua, 1 thìa cà phê nước mắm 5ml, 7ml xì dầu, 1,5g bột canh và 2,2g bột nêm).

Lựa chọn thực phẩm đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, phòng tránh nhiễm khuẩn, nhiễm các loại vi sinh vật khác.

Lưu ý khi ăn uống

Bệnh nhân bạch hầu cần tránh thực phẩm không có nguồn gốc rõ ràng, thực phẩm chưa qua chế biến (rau salad, cà chua, xà lách…) hoặc thực phẩm chưa chế biến kỹ (gỏi, tái…).

Ở giai đoạn đầu, do đau họng nên người bệnh bạch hầu thường gặp khó khăn về ăn uống, nuốt, vì vậy nên chia nhiều bữa ăn nhỏ trong ngày (ăn 5 - 6 bữa/ngày).

Nên ưu tiên ăn đồ lỏng, mềm, xay nhuyễn. Có thể sử dụng cháo, mì, phở. Đối với cháo nên bổ sung thêm 1 thìa dầu ăn nhằm tăng thêm đậm độ năng lượng. Nên sử dụng sữa vào các bữa phụ trong những ngày ăn cháo để bù đủ năng lượng.

Nên sử dụng đồ ăn ở nhiệt độ vừa phải, tránh quá nóng hoặc quá lạnh. Người bệnh ở giai đoạn hồi phục có thể dùng cơm kèm với các món ăn mềm, nhừ, hạn chế xơ sợi. Ngoài ra, nên ăn chậm, nhai kỹ, cố định giờ ăn trong ngày.

Bên cạnh đó, người bệnh bạch hầu nên ngủ đủ 6 - 8 tiếng mỗi ngày. Dành thời gian nghỉ ngơi, thư giãn. Tránh căng thẳng, stress quá mức.

Hoạt động thể lực cường độ nhẹ, vừa (đi bộ, đạp xe, yoga…) ít nhất 30 phút/ngày. Người bệnh nên tập với cường độ nhẹ rồi tăng dần.

Chăm sóc trẻ bệnh bạch hầu thế nào cho đúng?

Theo bác sĩ Trần Hồ Trung Tín - Bệnh viện Nhi đồng Thành phố, TP.HCM, khi chăm sóc trẻ bị bệnh bạch hầu cần cho trẻ nghỉ ngơi tuyệt đối và cách ly từ 2 - 3 tuần. Nghỉ ngơi rất quan trọng, nhất là những trường hợp có biến chứng viêm cơ tim.

Ngoài ra, cần vệ sinh răng miệng, mắt, tai, mũi. Vệ sinh da và xoay trở ngừa loét. Tẩy uế các chất bài tiết của người bệnh đúng quy cách.

Cho trẻ ăn thức ăn sệt ở người liệt vòm hầu để tránh sặc. Đảm bảo ăn đủ năng lượng.

Tiêm vắc xin là biện pháp tốt nhất để phòng bệnh bạch hầu. Hiện tại vắc xin bạch hầu thường được bào chế dưới dạng phối hợp với các vắc xin khác giúp phụ huynh tiện lợi trong việc đưa bé đi tiêm ngừa.

 

Theo Báo Tuổi Trẻ